Krajowy Plan Odbudowy: Co oznacza dla Polski?
Komisja Europejska zatwierdza polski Krajowy Plan Odbudowy
1 czerwca 2022 r. Komisja Europejska (KE) zaakceptowała polski Krajowy Plan Odbudowy (KPO), który przewiduje ponad 150 miliardów euro wsparcia dla Polski. Pierwsza transza, w wysokości ok. 4,2 mld euro, powinna zostać wypłacona już wczesną jesienią. Jednakże wypłata środków jest uzależniona od spełnienia reform zapisanych w tzw. kamieniach milowych, w tym dotyczących sądownictwa. Jakie reformy i zmiany są zawarte w tych kamieniach milowych?
Czym jest Krajowy Plan Odbudowy?
KPO jest odpowiedzią Unii Europejskiej na pandemię COVID-19. Wsparcie z Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (RRF) ma charakter dodatkowy w stosunku do wsparcia udzielanego z innych funduszy oraz programów unijnych i musi być z nimi spójne oraz skoordynowane. KPO składa się z 54 inwestycji i 48 reform, które mają wzmocnić polską gospodarkę oraz przygotować ją na przyszłe kryzysy.
Czym są kamienie milowe?
Warunkiem wypłaty przez KE środków w oparciu o złożony wniosek o płatność okresową jest osiągnięcie kamieni milowych i wskaźników ustalonych w KPO. KPO zawiera 48 reform i 116 powiązanych z nimi kamieni milowych oraz 54 inwestycje i 166 wskaźników. Każdy z kamieni milowych jest precyzyjnie określony w liczącym 238 stron Aneksie do decyzji implementacyjnej KE.
Poszczególne transze środków będą stanowiły nagrodę dla państwa członkowskiego za realizację reform i inwestycji wskazanych w KPO, a nie refundację poniesionych wydatków.
Jakie działania musi podjąć Polska przed wypłatą środków z RRF?
Przed wypłatą jakichkolwiek środków z RRF, Polska musi przyjąć reformę systemu dyscyplinarnego dla sędziów zgodnie z kamieniami milowymi w KPO. Reforma ta musi również ustanowić szybkie postępowanie odwoławcze dla sędziów, których dotyczą wcześniejsze orzeczenia Izby Dyscyplinarnej.
Polska musi również wdrożyć system Arachne, narzędzie informatyczne wspierające państwa członkowskie w działaniach na rzecz zwalczania nadużyć finansowych.
Komponenty Krajowego Planu Odbudowy
Środki dostępne dla Polski w formie grantów oraz pożyczek zostały rozdysponowane między sześć kluczowych komponentów KPO:
- Odporność i konkurencyjność gospodarki: Nowe miejsca pracy, inwestycje, innowacje i technologie.
- Zielona energia i zmniejszenie energochłonności: Czyste powietrze, odnawialne źródła energii.
- Transformacja cyfrowa: Szybki Internet, e-usługi, bezpieczeństwo w sieci.
- Efektywność, dostępność i jakość systemu ochrony zdrowia: Nowoczesny sprzęt, modernizacja placówek.
- Zielona i inteligentna mobilność: Autobusy elektryczne, nowe linie kolejowe.
- Poprawa jakości instytucji i warunków do implementacji KPO: Konsultacje społeczne, lepsze warunki inwestowania.
Realizacja przedsięwzięć w ramach tych komponentów oznacza wsparcie dla samorządów, przedsiębiorców, instytucji publicznych, organizacji pozarządowych oraz innych podmiotów społecznych i gospodarczych.
Transformacja ekologiczna
Wdrożenie polskiego planu ma przyczynić się do dekarbonizacji gospodarki poprzez zwiększenie udziału energii ze źródeł odnawialnych oraz poprawę efektywności energetycznej. Plan przewiduje inwestycje w morskie elektrownie wiatrowe, energooszczędną renowację budynków oraz rozwój technologii wodorowych.
Transformacja cyfrowa
Środki na transformację cyfrową obejmują inwestycje w cyfryzację administracji publicznej, edukację cyfrową oraz infrastrukturę sieciową, w tym rozwój sieci 5G. Transformacja cyfrowa ma na celu zwiększenie wydajności cyfrowej gospodarki i zmniejszenie przepaści cyfrowej w społeczeństwie.
Podsumowanie
Krajowy Plan Odbudowy stanowi szansę na wzmocnienie polskiej gospodarki i zwiększenie jej odporności na przyszłe kryzysy. Transformacje ekologiczne i cyfrowe, które plan zakłada, są kluczowymi elementami nowoczesnej, zrównoważonej gospodarki.
