Rok 2026 zapowiada się jako okres fundamentalnych zmian w polskim systemie podatkowym, które swoim rozmachem i potencjalnym wpływem na biznes przywodzą na myśl reformę Polskiego Ładu. Ministerstwo Finansów przygotowało obszerny pakiet nowelizacji w podatkach PIT i CIT, a także w innych obszarach, który ma wejść w życie już 1 stycznia 2026 roku. Głównym celem jest uszczelnienie systemu i zwiększenie dochodów budżetowych – szacunkowo o ponad 13 mld zł w pierwszym roku. Dla przedsiębiorców oznacza to konieczność dogłębnej analizy swojej sytuacji i przygotowania się na nowe realia prawne.
W Zwyrtek & Partners przygotowaliśmy kompleksowe omówienie najważniejszych modyfikacji, aby pomóc Państwu zrozumieć, jakie wyzwania i obowiązki niosą ze sobą nadchodzące przepisy.
Zmiany w PIT – Co Czeka Przedsiębiorców i Osoby Fizyczne?
Nowelizacja ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych koncentruje się na ograniczeniu popularnych form optymalizacji oraz likwidacji ulg w dotychczasowym kształcie. Zmiany dotkną zarówno jednoosobowe działalności gospodarcze, jak i osoby fizyczne nieprowadzące firmy.
- Ograniczenie ulgi mieszkaniowej: Ulga będzie dostępna wyłącznie dla podatników zaspokajających własne potrzeby mieszkaniowe, którzy w momencie jej stosowania nie posiadają innej nieruchomości (z pewnymi wyjątkami dla spadków i współwłasności do 50%). Co więcej, środki będzie można przeznaczyć tylko na zakup jednego lokalu lub gruntu. Krytycy wskazują, że tak restrykcyjne przepisy utrudnią m.in. zmianę mieszkania na większe i uderzą w osoby remontujące nieruchomość, które będą musiały zapłacić podatek od zysku nieuwzględniający w pełni kosztów wyposażenia.
- Darowizny po leasingu pod lupą: Okres, po którym można sprzedać bez podatku rzecz ruchomą (np. samochód) otrzymaną w darowiźnie od członka rodziny, zostanie wydłużony z 6 miesięcy do aż 3 lat. Jest to reakcja na schematy optymalizacyjne, w których przedsiębiorca unikał płacenia PIT, przekazując pojazd w darowiźnie. Organizacje biznesowe alarmują, że zmiana, choć ma uszczelnić system, uderzy w uczciwych podatników i ograniczy elastyczność w zarządzaniu majątkiem.
- Koniec IP Box dla freelancerów: Z preferencyjnej stawki 5% będą mogły skorzystać jedynie firmy zatrudniające co najmniej 3 osoby na umowę o pracę, które nie są powiązane z podatnikiem. To cios dla tysięcy specjalistów z branży IT, programistów i innowatorów prowadzących jednoosobowe działalności. Co więcej, dochody z IP Box zostaną włączone do podstawy obliczania daniny solidarnościowej.
- Nowa stawka ryczałtu dla podmiotów powiązanych: Wprowadzona zostanie 17% stawka ryczałtu dla szeroko rozumianych usług świadczonych na rzecz spółki przez jej wspólnika lub podmiot powiązany. Celem jest ukrócenie praktyki „wyprowadzania” zysków w formie faktur za usługi (np. doradcze, zarządcze) zamiast wypłaty opodatkowanej dywidendy.
- Programy motywacyjne i amortyzacja: Przychody z instrumentów finansowych (np. warrantów subskrypcyjnych) przyznawanych w ramach programów motywacyjnych będą jednoznacznie klasyfikowane jako przychód ze stosunku pracy, co oznacza wyższe opodatkowanie (do 32%). Dodatkowo, zablokowana zostanie możliwość wstecznej zmiany stawek amortyzacji po złożeniu zeznania rocznego.
Nowe Oblicze CIT – Wyzwania dla Spółek i Korporacji
Podatek dochodowy od osób prawnych również czekają istotne zmiany, które w największym stopniu dotkną sektor bankowy, międzynarodowe korporacje oraz spółki stosujące estoński CIT.
- Wyższy CIT dla banków: Sektor bankowy zostanie objęty tymczasowo podwyższoną stawką podatku CIT – do 30% w 2026 r. (następnie 26% w 2027 r. i 23% od 2028 r.). Rząd uzasadnia ten krok potrzebą finansowania wydatków na obronność. Mimo że podwyżka ma być częściowo kompensowana obniżką podatku bankowego w kolejnych latach, sektor finansowy ostrzega, że tak duże obciążenie może skutkować wzrostem kosztów kredytów dla klientów.
- Modyfikacje w estońskim CIT: Definicja tzw. ukrytych zysków zostanie znacząco rozszerzona m.in. o wydatki na usługi doradcze, księgowe czy prawne świadczone przez podmioty powiązane. Choć ma to zwiększyć przewidywalność przepisów, jednocześnie może skomplikować funkcjonowanie w tym systemie i uczynić go mniej atrakcyjnym.
- Uszczelnienie podatku minimalnego: Zmiany mają na celu skuteczniejsze opodatkowanie dużych korporacji, które wykazują straty lub minimalną rentowność, jednocześnie transferując zyski za granicę. Doprecyzowane zostaną m.in. zasady kalkulacji podstawy opodatkowania oraz wyłączeń.
Fundacje Rodzinne – Koniec z Optymalizacją?
Fundacje rodzinne, które w krótkim czasie zyskały dużą popularność jako narzędzie do planowania sukcesji, również zostaną objęte nowymi, bardziej restrykcyjnymi regulacjami, mającymi zapobiegać ich wykorzystywaniu do agresywnej optymalizacji podatkowej.
- 36-miesięczny „lock-up” na aktywach: Wprowadzona zostanie blokada na sprzedaż aktywów wniesionych do fundacji od 2026 roku. Ich zbycie przed upływem 36 miesięcy będzie skutkowało zapłatą 19% podatku CIT (z możliwością odliczenia).
- Opodatkowanie najmu i spółek transparentnych: Fundacje zapłacą 19% CIT od przychodów z najmu krótkoterminowego (zwolnienie pozostanie tylko dla długoterminowego najmu na cele mieszkaniowe) oraz z działalności prowadzonej przez zagraniczne spółki transparentne (np. amerykańskie LLC).
- Nowe obowiązki i ryzyka: Fundacje zostaną objęte przepisami o zagranicznych spółkach kontrolowanych (CFC) i podatku od wyjścia (exit tax), a definicja ukrytych zysków zostanie poszerzona o umorzone pożyczki. Eksperci obawiają się, że nadmierna biurokracja i obciążenia fiskalne mogą zniechęcić przedsiębiorców do tej formy sukcesji.
Inne Kluczowe Zmiany: KSeF, VAT i Składka Zdrowotna
Poza głównymi ustawami podatkowymi, przedsiębiorcy muszą przygotować się na zmiany w innych, równie istotnych obszarach.
- Krajowy System e-Faktur (KSeF): Obowiązkowe e-fakturowanie wejdzie w życie 1 lutego 2026 r. dla firm o przychodach powyżej 200 mln zł oraz 1 kwietnia 2026 r. dla pozostałych podatników. To cyfrowa rewolucja w fakturowaniu, która wymaga wdrożenia odpowiednich systemów IT.
- Wyższy limit zwolnienia z VAT: Limit zwolnienia podmiotowego w VAT wzrośnie z 200 tys. zł do 240 tys. zł rocznie. Co ważne, podatnicy, którzy w 2025 roku przekroczą obecny limit, ale nie osiągną 240 tys. zł, będą mogli od 1 stycznia 2026 roku ponownie skorzystać ze zwolnienia.
- Nowa składka zdrowotna: Od 2026 r. przedsiębiorców czeka nowa, dwuelementowa składka zdrowotna, składająca się z części ryczałtowej (9% od 75% minimalnego wynagrodzenia, czyli prognozowo ok. 342 zł miesięcznie) oraz części procentowej, uzależnionej od dochodu lub przychodu (np. 4,9% od nadwyżki dochodu dla skali podatkowej i podatku liniowego).
Podsumowanie i Rekomendacje
Nadchodzące zmiany podatkowe stanowią jedną z największych reform ostatnich lat. Krytyka ze strony środowisk biznesowych dotyczy przede wszystkim zbyt krótkiego vacatio legis, które pozostawia przedsiębiorcom niewiele czasu na dostosowanie się do skomplikowanych przepisów. Wiele projektów wciąż jest na etapie konsultacji, a ich ostateczny kształt może ulec zmianie podczas prac parlamentarnych.
Jedno jest pewne – bierność nie jest strategią. Niezależnie od ostatecznej formy przepisów, już teraz należy podjąć działania analityczne i przygotowawcze.
Nie czekaj na ostatnią chwilę. Skomplikowane przepisy i krótki czas na wdrożenie wymagają profesjonalnego wsparcia. Skontaktuj się z ekspertami Zwyrtek & Partners już dziś, aby przeanalizować wpływ nadchodzących zmian na Twój biznes i opracować skuteczną strategię podatkową na 2026 rok.
